GAJEWO ZABUDOWANIA
Nazwy niemieckie to Espenwerder lub Adliges Gut. Druga z tych nazw wskazuje jasno, że wieś ta ma jakieś szlacheckie konotacje. Istotnie była ona niegdyś kolonią szlachecką, wydzielonym z Milewa znacznym obszarem ziemskim.
M.in. w 1860 roku, właścicielką była córka Fryderyka Schlieperav der Groben. W Zabudowni powstał wówczas dworek i kaplica ewangelicka, obok której znajdował się cmentarz (o powierzchni 0,25 ha). Rozparcelowano wtedy w Zabudowni 1800 mórg obszaru, a resztę około 600 mórg miał kupić jakiś pan z Bydgoszczy za 75.000. Kupcy Aronscho i Asher kupili za jakiś czas Zabudownię za 155.000 i rozparcelowali ją między Objeżysasów, którzy nabyli razem 1.200 mórg i już tam osiedli. Resztę i to 600 mórg z budynkami kupił p. Schaliński ze Szturmu za 70.000 m.
Około roku 1900 obszar owej kolonii liczył 111 ha. Jej właścicielem był wtedy Żyd Arendt, handlujący torfem. Torfu w tych okolicach, na terenach po zarośniętych częściach jezior, było pod dostatkiem. Potem właścicielami owego majątku byli Knospe i Muller.

Z danych historycznych wynika, że w roku 1848 w Gajewie Zabudowni (jako części parafii nowskiej) mieszkało 36 osób, w roku 1867 - 58 osób, w roku 1904 – 321, w roku 1928 – 310.

Szkoła Podstawowa była tu już w roku 1867. Istniał 1 oddział klasowy, choć kupcy, którzy nabyli ziemię w Zabudowni zobowiązani byli też do wspomożenia szkoły (10.000 m.), aby powstała druga klasa. Do dzisiaj stojący obiekt został zbudowany w 1892 roku. W okresie międzywojennym w Gajewie Zabudowni istniała również szkoła 1 – klasowa. W roku 1928 uczył w szkole jeden nauczyciel, który miał pod opieką 50 uczniów. W latach 1942 - 1960 szkoła była zamknięta, nauki się nie odbywały. Dopiero z dniem 1 września 1960 została ponownie otwarta. Obecnie, ze względu na małą liczbę okolicznych dzieci, jest ona zamknięta, a niewielka liczba dzieci jest dowożona autokarem szkolnym do Nowego. W budynku zamieszkuje kilka rodzin.

W 1928 roku pobliskie Gajewo objęło pod swój zasięg dwie wioski: Zabudownię i Zawadę. Dnia 13 marca 1928 starosta świecki pisał do ks. proboszcza Bartkowskiego w sprawie nowej nazwy. W odpowiedzi ks. proboszcz odpisał, żeby zostały stare nazwy wiosek. Wkrótce jednak starosta doniósł, że Zabudownia i Zawada otrzymały wspólną zmienioną nazwę - Gajewo (12 listopada 1928). Część Zawady od parafii nowskiej odłączona została do Warlubia dekretem z dnia 5 czerwca 1939 roku (starania o odłączenie były już prowadzone od 1925 roku). Gromady Gajewo i Zawada leżą nad torem kolejowym w kierunku Twardej Góry. W związku z tym, że do swego właściwego kościoła parafialnego w Nowem mają 7 km, a droga do kościoła w Warlubiu jest dla nich znacznie krótsza, bo wynosi tylko 4 km, zwykli od dawna uczęszczać na nabożeństwo tylko do Warlubia. Z tej racji ich wniosek o formalne przydzielenie ich do tej parafii był w zupełności uzasadniony.

W Zabudowni kiedyś był stary krzyż, który przez lata ulegał zniszczeniu; w roku 1940 - jak relacjonowała Marianna Mąkosa, córka autora krzyża - Władysław Pastuszka własnoręcznie wykonał nowy drewniany krzyż, a został on poświęcony przez ks. proboszcza z Nowego; na przełomie 1949/1950 roku drewniany krzyż zbudował Józef Rohde; a w związku z tym, że krzyż dwukrotnie się przewracał, to został zrobiony krzyż metalowy przez Witolda Krzemińskiego w latach 90-tych poprzedniego stulecia, poświęcony przez ks. proboszcza Andrzeja Bławata z Kamionki. Znajduje się też mogiła nieznanego żołnierza z czasów II wojny światowej.

W okresie międzywojennym lasy Zabudowni były licznie odwiedzane podczas imprez plenerowych (tzw. „Tanzplatz”). W 1945 roku, jako dobra poniemieckie, Gajewo weszło w skład Funduszu ziemi i uleglo parcelacji. W latach 1950 – 1956 egzystowała tu Spółdzielnia Produkcyjna „Kongres Spółdzielczości”.

Gajewo Zabudownia leży nad jeziorem Czarne (powierzchnia 204 ha, maksymalna głębokość 7 m, stanowi dorzecze rzeki Kałębnicy).

Przez Zabudownię przebiega trasa kolejowa głównej magistrali w Polsce północ – południe. Przejazd kolejowy, z powodu wielości przejeżdżających pociągów, jest bardzo niebezpieczny (zdarzył się m.in. wypadek, w którym pod pociąg wpadło i zginęło 3 młodych ludzi jadących samochodem). W październiku 2008 roku została również otwarta trasa autostrady A-1. Przez kilka lat mieszkańcy Zabudowni obserwowali budowę tej trasy. Na terenie Zabudowni zaplanowano zbudowanie pomocniczych obiektów (tzw. MOP) dla przejeżdżających autostradą (m.in. hotelu, restauracji, stacji paliw).
Według kartotek parafialnych z ostatnich kilku lat (na bieżąco uaktualnianych co roku podczas wizyt kolędowych) niektóre dane tak się kształtowały:
- Liczba rodzin w miejscowości: 2003 rok (16), 2004 (16), 2005 (21), 2006 (21), 2007 (22), 2008 (22), 2009 (21)
- Liczba osób w miejscowości: 2003 rok (85), 2004 (85), 2005 (91), 2006 (82), 2007 (82), 2008 (77), 2009 (77)

Miejscowość wchodzi w skład sołectwa Gajewo. Od roku 2011 funkcję sołtysa pełni Witold Krzemiński z Gajewa Zabudowań. W roku 2008, nazwa funkcjonująca przez wiele lat Gajewo Zabudownia, została urzędowo przekształcona na GAJEWO ZABUDOWANIA.